In de loop van de menselijke geschiedenis hebben allerlei nieuwe uitvindingen de verspreiding van kennis over de hele wereld vergemakkelijkt en bevorderd. De uitvindingen in de onderstaande lijst zijn enkele van de belangrijkste.
De drukpers
De drukpers wordt vaak aan Johannes Gutenberg toegeschreven, maar zijn grootste bijdrage lag eigenlijk in het verbeteren van de bestaande technologie. Het drukken was namelijk al eerder ontwikkeld in China, waar het oudste bekende gedrukte boek, “The Diamond Sūtra,” rond 868 CE met de blokdruktechniek werd vervaardigd. Deze methode maakte gebruik van met de hand gesneden houtblokken die in omgekeerde richting op papier werden gedrukt.
In China ontwikkelde Bi Sheng rond 1041-48 CE beweegbare letters als vervanging voor drukblokken. Hij sneed letters in klei, bakte ze tot harde blokken en plaatste ze op een ijzeren frame dat met inkt werd bedekt, waarna er papier tegen werd gedrukt.
Aan het einde van de 14e eeuw begonnen Europeanen houtblokprenten te maken. Johannes Gutenberg, een Duitse ambachtsman uit Mainz, begon in de jaren 1430 met experimenteren met druktechnieken terwijl hij in ballingschap in Straatsburg woonde. In 1448 keerde hij terug naar Mainz en begon hij met het perfectioneren van de drukpers, die al snel belangrijke commerciële toepassingen kreeg. Rond 1455 drukte Gutenberg het eerste boek dat via zijn drukpers werd vervaardigd – een editie van de Bijbel met maar liefst 1300 pagina’s.
De impact van de drukpers was enorm. Naarmate de technologie verder werd verfijnd, kwamen er steeds meer boeken, kranten, pamfletten en ander informatiemateriaal beschikbaar voor het publiek. Dit leidde tot een gestage toename van geletterdheid wereldwijd en bevorderde het delen van kennis en ideeën, wat op zijn beurt resulteerde in grote sociale en culturele vooruitgang. Plotseling was kennis niet langer voorbehouden aan de elite; als je kon lezen, kon je leren.
Fotografie
Fotografie bracht, net als de drukpers, een revolutionaire verandering teweeg in de manier waarop informatie naar het publiek werd overgebracht. In tegenstelling tot woorden maakte fotografie gebruik van beelden om momenten vast te leggen voor het nageslacht. Voor de opkomst van de fotografie waren schilderijen en illustraties de enige middelen om gebeurtenissen visueel vast te leggen.
Tegen het midden van de 18e eeuw begonnen fotografen niet alleen stillevens en monumenten vast te leggen, maar ook portretten van mensen en scènes uit het dagelijks leven. Fotografie opende de mogelijkheid om een veel groter en sociaal levendiger canvas te verkennen.
Met de voortschrijdende ontwikkeling van de fotografie en de introductie van kleinere en gebruiksvriendelijkere camera’s, werden fotografen sociale en culturele kroniekschrijvers, en zo werden ze de overbrengers van kennis. Foto’s onthulden het goede, het slechte en het lelijke in de wereld en soms waren ze een drijvende kracht achter sociale veranderingen. Bijvoorbeeld, fotografen die werkten voor de Farm Security Administration, documenteerden de ontberingen van het dagelijks leven op het Amerikaanse platteland tijdens de Grote Depressie, wat resulteerde in beelden die de New Deal van president Franklin D. Roosevelt hielpen te promoten. Andere foto’s, zoals Josef Koudelka’s opnames van de Sovjetinvasie van Praag in 1968, die in talloze tijdschriften wereldwijd werden gepubliceerd nadat ze uit Tsjecho-Slowakije waren gesmokkeld, en Alessio Romenzi’s beelden van een gedoemde ISIS-strijder die gevangen wordt genomen door woedende Libische troepen in 2016, riepen een emotionele reactie op bij het publiek.
Gedurende de jaren hebben fotojournalistieke beelden geholpen om de publieke opinie te beïnvloeden over talloze conflicten en gebeurtenissen over de hele wereld, zoals de oorlog in Vietnam, de oorlogen in Afghanistan en Irak, de schietpartij in Kent State op 4 mei 1970, en de diepte van armoede in Amerikaanse steden. Deze rol van fotografie blijft vandaag de dag nog steeds bestaan, met de fotografische verslaggeving van sociale rechtvaardigheidsbewegingen zoals Black Lives Matter en het ondersteunen van de stem van degenen die zich machteloos voelen in de samenleving. Fotografie blijft een krachtig instrument om de wereld te laten zien zoals deze is en om bewustwording en verandering te bevorderen.
Speelfilms
Hoewel entertainment het traditionele doel was van bewegende beelden, heeft het medium ook een aanzienlijke invloed gehad op de verspreiding van kennis. Films hebben, net als foto’s, de mogelijkheid om gebeurtenissen visueel vast te leggen en te presenteren aan een breed publiek.
Met de opkomst van documentaire films is de rol van films verschoven van puur vermaak naar serieuze educatie. De allereerste films, ook wel “actualiteitsfilms” genoemd, waren eigenlijk minidocumentaires, waarin fragmenten uit het echte leven werden vastgelegd. Hoewel deze vroege films slechts enkele minuten duurden en naar hedendaagse maatstaven alledaags waren (bijvoorbeeld het tonen van arbeiders die een fabriek verlieten), verbaasden ze het publiek dat nog nooit eerder zoiets had gezien.
Documentaires in hun vroege vorm waren een belangrijk onderdeel van de evolutie van de cinema. Hoewel er discussie is over wat de allereerste echte documentairefilm is, beschouwen veel filmhistorici Robert Flaherty’s “Nanook of the North” (1922) als een vroege representatie ervan, hoewel sommige gebeurtenissen in de film waren geënsceneerd.
Moderne documentaires dragen bij aan de verspreiding van kennis door diepgaand in te gaan op specifieke kwesties, bewegingen, gebeurtenissen of individuen. Dergelijke films hebben soms invloed op de publieke opinie en dragen bij aan veranderingen. Zo resulteerde bijvoorbeeld de documentaire “Blackfish” (2013), die de gevolgen van het houden van orka’s in gevangenschap belichtte, in wetgeving ter bescherming van deze dieren en leidde tot belangrijke veranderingen in de manier waarop waterpretparken, zoals SeaWorld, met hun dieren omgaan. Andere voorbeelden van transformerende documentaires zijn “Night & Fog” (1956), een suggestieve documentaire van Alain Resnais over de Holocaust, en “Waltz with Bashir” (2008), een geanimeerde documentaire van de Israëlische filmmaker Ari Folman over zijn ervaringen als soldaat tijdens de oorlog in Libanon in 1982. Deze documentaires hebben impact gehad op het bewustzijn en hebben veranderingen teweeggebracht in de samenleving.
Kortom, speelfilms zijn niet alleen bronnen van vermaak, maar ook belangrijke educatieve hulpmiddelen die kennis verspreiden, bewustwording bevorderen en veranderingen in de wereld stimuleren.
Het internet
Het internet heeft een revolutionaire rol gespeeld in de verspreiding van kennis en kan worden beschouwd als het moderne equivalent van de drukpers in termen van belang, invloed en bereik. Sinds de jaren ’90 heeft het internet de massa bijna onmiddellijk toegang gegeven tot informatie met slechts één muisklik, ongeacht waar men zich ter wereld bevindt.
Hoewel het internet relatief recent is, is het idee van een wereldwijd informatienetwerk niet nieuw. Visionairs, zoals Nikola Tesla, overwogen in de vroege jaren 1900 al het concept van een “wereldwijd draadloos systeem”, en andere vooruitstrevende denkers werkten aan vergelijkbare ideeën.
De technologie haalde de droom in de jaren ’60 in toen computerwetenschappers een methode ontwikkelden om elektronische gegevens te verzenden, bekend als “pakketschakeling”. Deze innovatie vormde de basis voor het internet zoals we dat nu kennen.
Het eerste werkende “internet” – een samenvoeging van “onderling verbonden netwerken” – was het Advanced Research Projects Agency Network (ARPANET), gefinancierd door het Amerikaanse Ministerie van Defensie, dat pakketschakeling gebruikte om meerdere computers met elkaar te laten communiceren op één netwerk. Op 29 oktober 1969 werd het eerste bericht verzonden van UCLA naar Stanford University, met als inhoud het woord “LOGIN”. De test crashte het systeem, waardoor alleen de eerste twee letters werden ontvangen.
Vanaf dat moment volgde de ene vooruitgang na de andere en aan het begin van de jaren ’80 begon het internet echt vorm te krijgen. In de jaren ’90 beleefde het internet een enorme groei in ontwikkeling en tegenwoordig maakt dit revolutionaire systeem net zo’n belangrijk deel uit van het leven van veel mensen als elektriciteit en stromend water.
De sociale invloed van het internet is enorm, vooral als het gaat om het verspreiden van kennis. Onderzoekers uit verschillende delen van de wereld kunnen nu in realtime samenwerken, studenten kunnen leren van docenten in andere steden, en veel mensen hebben toegang tot bibliotheken en andere informatiearchieven, net zo eenvoudig als het pakken van een boek van de plank in de woonkamer. Het internet heeft geletterdheid wereldwijd gestimuleerd en heeft muziek, boeken, films en vele andere bronnen toegankelijk gemaakt voor iedereen.
Natuurlijk is het internet niet perfect. De waarheid in de vorm van verifieerbare feiten kan soms naast onwaarheid bestaan, en in het digitale tijdperk kan het moeilijk zijn om het verschil te zien. Desalniettemin is de waarde van het internet voor kenniszoekers onmetelijk, en zonder twijfel zou de wereld er heel anders uitzien zonder dit grenzeloze informatiesysteem.
